ศาลาเฉลิมไทยเริ่มสร้างปี 2491 โรงใหญ่จุได้ถึง1500 ที่นั่ง และเมื่อ 10 กุมภาพันธ์ 2492 เปิดเป็นโรงละครแสดงรอบปฐูมฤกษ์ “เรื่องราชันย์ผู้พิชิต “ มีแสดงละครหลายเรื่อง จนถึงปี 2496 นายพิศิษฐุ์ ตันสัจจาผู้บริหาร มาเปลี่ยนเป็นโรงภาพยนตร์แทน เรื่องแรก คือเรื่อง รุ้งสวรรค์ Rainbow Round my Shoulder เป็นโรงยุคแรกที่ฉายระบบ ซีนีม่าสโคปจอโค้งกว้าง ฉาย ในเรื่อง อภินิหารเสื้อคลุม The Robe

และในเวลาต่อมาศาลาเฉลิมไทยเป็นที่แรกที่ฉายระบบ 70 ม.ม.จอยักษ์แห่งแรกในเมืองไทยด้วย หน้าโรงหนังมีร้านไอศกรีม POPใส่เยลลี่ ใครไปหนังต้องทานด้วยความอร่อยชื่นใจ ศาลาเฉลิมไทยให้ความสุขความบันเทิงชาวไทยมาได้ครบสี่สิบปีพอดี

ทางราชการจะทำโครงการปรับปรุงเกาะรัตนโกสินทร์ถนนราชดำเนิน จึงมีประกาศคำสั่งให้รื้อถอนโรงหนังเฉลิมไทยทุบทิ้งทั้งหมดในปี 2532

และด้วยความรักผูกพันเฉลิมไทย มีชาวละครเวทีกลุ่มหนึ่ง ประกอบด้วยนักแสดง นักแต่งเพลง และผู้กำกับการแสดงดาราภาพยนตร์ มีความเห็นพร้อมกันว่า จะจัดแสดงละครเพื่อไว้อาลัยเฉลิมไทยในวาระสุดท้ายก่อนรื้อทิ้ง ศิลปินทุกท่านหลายแขนงร่วมแรงกายแรงใจรวมพลังครั้งใหญ่

ร่วมกับกองกำลังรักษาพระนคร มีกลุ่มศิลปิน หัวหน้าราชการและภาคเอกชน มีจากวงศ์ดุริยาง ทหารบก ทัพเรือ ทัพอากาศ ได้รวมตัวจัดการ ละครอนุสรณ์ เฉลิมไทย ด้วยละครเวที เรื่องพันท้ายนรสิงห์ เปิดการแสดง ตั้งแต่วันที่ 24 กุมภาพันธ์ 2532 จนถึงวันที่ 12 มีนาคม 2532 จัดแสดง ศุกร์ เสาร์ อาทิตย์ รวมสามสัปดาห์ ทั้งหมดแสดง 14 รอบ ไทยทีวีสีช่อง 3บันทึกเทปออกอากาศร่วมช่องอื่นๆพร้อม สื่อมวลชนทุกฉบับมาทำข่าวใหญ่ ดังทั้งประเทศ

ผู้เขียนได้ไปดูการแสดงละครเรื่องนี้ด้วย ในปี2532 แสดงประมาณสามชั่วโมง ผู้ชมเต็มแน่นทุกรอบ ต่างชื่นชมละครครั้งนี้ พันท้ายนรสิงห์ พระนิพนของ พล.ตรี พระเจ้าวรวงศ์เธอพระองค์เจ้าภานุพันยุคล

เรื่องอิงประวัติศาสตร์สมัยกรุงศรีอยุธยา สมเด็จพระเจ้าเสือ เสด็จทางเรือพระที่นั่งเอกไชย หัวเรือไปชนตลิ่งจนหัวเรือหัก นายสิน พันท้ายนรสิงห์ นายท้ายเรือพระที่นั่ง ถูกประหารชีวิตตามกฎมนเทียรบาล คือตัดหัวนายสินที่บริเวณตะเคียนสามต้นคลองโคกขามสมุทรสาคร

ครูสง่า อารัมภีร์ ประพันธ์เพลงน้ำตาแสงใต้ประกอบการแสดง ผู้ชมน้ำตาไหลทั้งโรงหนัง สะเทือนใจเศร้านํ้าตาอาบแก้ม ทําใจไม่ได้ต่าง สงสารตอน นายสินถูกประหารชีวิต และสงสารนวล ซึ่งกำลัง ตั้งท้องอ่อนๆ ต้องจากกันชั่วนิจรันดร

“พันท้ายนรสิงห์” ละครที่เฉลิมไทย กำกับการแสดงโดย กัณทรีย์ นาคประภา
ผู้ช่วยผู้กำกับฯ พลเรือโทโรจน์ หงส์ประสิทธิ์ และฉลวย ศรีรัตนา
ฉากแสงสีเสียง นาฏศิลป์ กรมศิลปกร เพลงขับร้องโดยทะนงศักดิ์ ภักดีเทวา เพ็ญศรี พุ่มชูศรี บทละครโดย สุวัฒน์ วรดิลก

ผู้แสดง พิศาล อัครเศรณี บทพระเจ้าเสือ
ศรัญยู วงษ์กระจ่าง รับบทสิน พันท้ายนรสิงห์
นาถยา แดงบุหงา รับบท นวล

เมืองเริง ปัทมิน รับบทพระพิชัย
สมควร กระจ่างศาสตร์ บทพระยาราชบังสาร
มีศักดิ์ นาครัตน์ บทพระพิจิตร
ชาลี อินทรวิจิตร บท ผู้ใหญ่กล้า
สมพงษ์ พงษ์มิตร บทตลกลุงอ่อนเรียกเสียงฮา
วิวัยเรียบเรียงบทความ