หนังเร่กลับมาแล้ว

เจอพรรคพวกเคยทำงานบริษัท โอสถสภาฯ...เขาเริ่มงานจากการเป็น ''เด็กประจำรถฉายหนังเร่'' ขายยา และสินค้าต่างๆ ของบริษัท... ปัจจุบันได้ออกจากบริษัทแล้วเพราะอายุแก่ พ้นวัยทำงาน...   เราคุยกันหลายเรื่อง...จนผมนึกได้ถึงโฆษณาสินค้าผงซักฟอกยี่ห้อหนึ่ง...กำลังจะเปิด ''คาราวานหนังเร่''...   ก็คงจะโฆษณาสินค้าและขายไปในตัว...   เท่ากับงัดเอาวัฒนธรรมเก่ามาปัดฝุ่นกลับมาใช้ใหม่   ผมถามเขาว่า...แล้วโอสถสภายังมีหนังเร่อยู่หรือเปล่า?   เขาตอบว่า...ไม่รู้ซิ เพราะออกมาเกือบ 10 ปีแล้ว...แต่คิดว่าไม่มีนะ   เพราะการจำหน่ายขายยาในยุคใหม่มีกฎหมายควบคุมมากมาย...จะเปิดแผงขายแล้วประกาศออกไมค์ โฆษณาสรรพคุณเหมือนสมัยโบราณไม่ได้...   แต่หากเป็นผงซักฟอก กะปิ น้ำปลา คงทำได้...   ขายได้หรือไม่ได้ คุ้มทุน มีกำไรหรือไม่ เป็นอีกเรื่อง...แต่หากจะคิดว่า...เป็นการโฆษณาสินค้าให้ถึงมือประชาชนรากหญ้ามันก็คุ้มและได้ใจ   ท่านผู้อ่านครับ...ใครอายุ 40-50 อยู่ต่างจังหวัด...คงจะจำบรรยากาศหนังเร่ขายยาได้...   ไม่มีโทรทัศน์ ไม่มีเครื่องเล่นซีวีดี...หรือดีวีดี...   คนต่างจังหวัด หากอยู่ในตัวเมืองหรืออำเภอใหญ่ ก็อาจจะมีโรงหนัง...สามารถดูหนังได้ตามโรง   คนในตำบล หมู่บ้าน ไม่มีโอกาสเลย...ร้อยวันพันปีจะได้ดู...ก็ได้ดูจาก...หนังเร่ขายยานี่แหละ   ปีหนึ่งหรือปีกว่า...จะมีขบวนหนังเร่มาฉายสักคืน...และคืนหนึ่งนั้นอาจจะได้ดูหนังสัก 2-3 เรื่อง...ฉายกันตั้งแต่ 2-3 ทุ่ม ไปเกือบยันสว่าง...   ผมเป็น ''เด็กกรุงเทพฯ'' ก็มีหนังเร่ขายยาเหมือนกัน...และเคยไปอยู่บ้านญาติต่างจังหวัด...มีหนังเร่มาฉายพอดี   จำได้แม่นว่า...ตื่นเต้นดีใจกันทั้งหมู่บ้าน...ผู้ใหญ่จะทำกับข้าวตั้งแต่บ่ายแล้วเคาะจานเรียกกินข้าว...   พอ 4-5 โมงเย็น ต่างก็หอบเสื่อหอบหมอน แถมด้วยผ้าห่มไปลานวัดที่เขาจะฉายหนัง...ไปก่อนรถหนังเร่จะไปถึงเสียอีก...   มีพ่อค้าแม่ค้ามาขายขนม ขายอ้อย ขายถั่วเขียวต้ม บัวลอย-ไข่หวาน   ถ้าจำไม่ผิด เครื่องฉายยังฉายแบบหนังฟิล์มเป็นม้วน พอจบม้วนก็กรอหนังกลับ...เพื่อจะขึ้นม้วนใหม่   ตอนนั้นแหละครับ โฆษณาซึ่งดูเหมือนจะเป็นนักพากย์ด้วย ก็จะถือโอกาสโฆษณาขายยา หรือขายสินค้าของเขา   แม้ผมจะได้ดูหนังเร่น้อย...ซึมซับบรรยากาศไม่มาก...   พอจะคิดได้ว่า...วัฒนธรรมหนังเร่ของไทยเรา เป็นวัฒนธรรมที่น่ารักอบอุ่นมากทีเดียว   มีเพื่อนคนเขาดูหนังเร่เป็นหนังไทย...ดูมา 20 กว่าปี...เขาเข้ากรุงเทพฯ มาเจอพระเอกที่เขาเคยดู...   เขากระซิบกับผมว่า...   ''ตอนกูดูเขาในหนังหนุ่มหล่อว่ะ...แต่ตัวจริงไหงแก่งั่ก...''   ''มึงดูมากี่ปีแล้ว''   ''สิบกว่าปีว่ะ...''   ''ไอ้หะ...มึงดูเขาเล่นมานาน...มาเจอเขาตอนนี้ก็ต้องแก่ซิวะ...''   เด็กบ้านนอกอย่างเพื่อนผม ไม่มีปัญญาอ่านหนังสือพิมพ์หรอกครับ แม้จะอ่านหนังสือออก...เพราะไม่มีหนังสือพิมพ์ให้อ่าน   โทรทัศน์ก็ไม่มี...วิทยุอาจจะมีแต่สมัยนั้น...ไม่มีข่าวดารา...เพราะอีนังมดดำมันยังไม่เกิดมาตอแหล...   พวกเขารู้จักดาราหนังก็เพราะหนังเร่นี่แหละ   หนังเร่ทำให้พวกเขาได้ดูหนังไทย และหนังต่างประเทศ...   ธุรกิจหนังเร่ขายยาดูเหมือนจะเพิ่มรายได้ให้กับบริษัทหนังไทยอีกมากพอควร   ยุคนั้นไม่มี VCD หรือ DVD ...จึงไม่มีเทปผี ซีดีเถื่อน...   บริษัทขายยาที่จะออกหนังเร่ ต้องซื้อหนังจากสายหนัง...เป็นรายได้อีกทางหนึ่ง เป็นแสนบาท-ซึ่งมากพอควรในยุคนั้น   วัฒนธรรมหนังเร่เปลี่ยนไปเป็นหนังล้อมวิกเอาผ้ามาขึง...คนดูจะต้องเสียเงิน...ถ้าไม่มีเงินก็ต้องดูไกลๆ   น่าดีใจที่บริษัทขายผงซักฟอกทำวัฒนธรรมคาราวานหนังเร่ออกมาอีก   เด็กยากจนคนชนบทจะได้ดูหนังเร่หรือหนังกลางแปลงอีกครั้งหนึ่งแล้ว                                                                  กระดิ่ง กิ่งทอง

เห็นเป็นบทความที่น่าสนใจ จากคอลัมน์ "อาศรม คนบันเทิง" โดยกระดิ่ง กิ่งทอง จากนิตยสารสยามดารา เลยคัดลองมาให้สมาชิกอ่านกัน

ภาพบรรยากาศที่หนังเร่ ตระเวนไปล้อมผ้าฉายตามหมู่บ้านต่างๆ ในชนบทแถวอีสาน คงเหลือเพียงแค่ตำนานในอดีตเข้าไปทุกวัน หลังคุยกับเจ้าของสายหนังบางหน่วย ที่ยอมรับว่า เร่แล้วไม่คุ้ม เพราะเก็บเงินได้น้อย คนไม่ค่อยมาดูกัน จะมีเพียงเด็กเท่านั้นที่เป็นลูกค้าส่วนใหญ่ สาเหตุหลักว่ากันว่า คงหนีไม่พ้นเรื่อง วีซีดี ที่มีกันแทบทุกหลังคาเรือน

หนังเร่ กำลงจะกลายเป็นตำนานเหมือนหนังขายยา ถามเพื่อนที่ทำหนัง อมรับว่า เอาหนังไปเร่ เสี่ยงพอสมควร ว่า จะไม่คุ้มค่าน้ำมันหรือไม่

ผมอยู่เชียงใหม่ หนังกลางแปลงหาดูยากมากๆ หน่วยฉายหนังในจังหวัดเชียงใหม่คิดว่าน่าจะมีไม่ถึงเจ็ดหน่วยด้วยซ้ำ ความจริงคนเชียงใหม่ยังต้องการชมหนังกลางแปลงอยู่ แต่ไม่ค่อยมีเจ้าภาพจ้างาย นานๆจะได้ดูหนังขายยาที่มาจากภาคอิสานทีหนึ่ง หลังสุดนี่ผมเห็นเป็นหน่วยขายยาจากแถวๆบ้านไผ่ ต้องขอยกนิ้วให้และขอขอบคุณจริงๆครับ