เมื่อวันที่ 31 สิงหาคม ที่ผ่านมา ผมได้ไปรับฟิล์มภาพยนตร์ 16 มม. เรื่อง "ดรรชนีนาง" ดังภาพประกอบ

ในกระเป๋าหนึ่งใบประกอบไปด้วย ฟิล์มภาพยนตร์ของหนังเรื่องนี้ 3 ม้วน และยังมีภาพยนตร์ข่าว หรือสารคดีซึ่งเป็นหนังเสียง ขาว-ดำ จำนวน 1 ม้วน และรีลเปล่าอีกหนึ่งอัน ซึ่งมีข้อความเขียนว่า "ศรีประทุม" เดาเอาว่าน่าจะเป็นรีลที่ใช้ประจำโรงนี้

ส่วนแผ่นเสียงซึ่งเป็น Background ใช้ไม่ได้แล้ว ส่วนบทพากย์เพิ่มพิมพ์ไปได้ไม่เท่าไหร่

หลังจากนั้นอีก 2 วัน นึกอยากดูฟิล์มขาว - ดำ ที่เป็นหนังเสียงซะงั้น ก็เลยสาวฟิล์มออกมาดู และซ่อมแซมด้วยตนเอง ในบางช่วงที่ขาด หรือมีรอยไหม้ ปรากฏว่าเป็นหนังข่าวการแข่งขันกรีฑารายการหนึ่ง สนับสนุนโดยผลิตภัณฑ์ "ยิลเล็ต"

ชักเริ่มสนุกแฮะ...

วันเสาร์ที่ 5 กันยายนที่ผ่านมา เลยตัดสินใจสาวฟิล์มขาว - ดำ ออกมาทั้งหมด

ปรากฏว่าตัวข่าวนั้น มีเพียงเล็กน้อย หลังจากนั้นก็เป็นภาพยนตร์สารคดี ผลิตโดย องค์การสหประชาชาติ (United Nation) เป็นภาพยนตร์เรื่อง "MAN ALIVE" แรก ๆ ดูเหมือนฟิล์มจะยังดี ไม่มีปัญหา แต่พอสาวม้วนไปเรื่อย ๆ อนิจจา...

กลิ่นเปรี้ยวที่คุ้นเคยเริ่มแตะจมูก พอสังเกตตัวฟิล์ม ดูแล้วไม่รอด แต่ที่น่าเสียดายก็คือ สารคดีเรื่องนี้จบเรื่องครับ

หลังจากสาวฟิล์มสารคดีจนจบแล้ว...อ้าว ! ยังมีหนังข่าวหลงเหลืออยู่ท้ายม้วนอีกหรือเนี่ย ก็เลยจัดการสาวออกจนหมดม้วน ซึ่งหนังข่าวที่ว่านี้ก็คือตัวเดียวกันกับท่อนแรกครับ แต่แปลกใจอยู่อย่างหนึ่ง หนังสารคดีฟิล์มเสียหายไปแล้ว แต่หนังข่าวท่อนท้ายทำไมยังใช้ได้อยู่ นึกว่าจะไปด้วยกันซะแล้ว สุดท้ายก้เลยเหลือหนังข่าวที่ใช้ได้อย่างที่เห็น

ไหน ๆ แล้ว ก็เอาเครื่องฉาย 16 มม. มาโชว์ดีกว่า ยี่ห้อ EIKI รุ่น NT-2 ซึ่งเป็นตัวเดียวกันกับที่สมาชิกไทยซีนของเราก็คือคุณกิต ซึ่งเหมาไปจากแหล่งเดียวกัน 5 ตัวก่อนหน้า (มีรุ่นอื่น ๆ ด้วยนะ) ส่วนผมเพิ่งไปทีหลังเมื่อเดือนกรกฎาคมครั้งล่าสุด

ตอนกลับมาถึงบ้านครั้งแรกก็เริ่มขัดสีฉวีวรรณสักหน่อย ก่อนที่จะลองเครื่อง (จริง ๆ แล้วลองมาตั้งแต่คราวนั้นแล้วครับ แต่เวลามีจำกัดก็เลยทดสอบได้ไม่นาน ก่อนที่จะหิ้วกลับนครสวรรค์)

นึกได้ขึ้นมา ลองดูเรื่องไฟรั่วก่อน เพราะถ้าเจอขึ้นมาจะได้แก้ปัญหาเป็นลำดับแรก เพราะเรื่องไฟรั่วนี่ อันตรายมาก พอดีที่บ้านได้ต่อปลั๊กจุดหนึ่งที่คอมพิวเตอร์ ซึ่งได้ต่อสายดินไว้แล้ว ประกอบกับปลั๊กของเคสคอม ฯ, จอ, UPS ก็เป็นสามขาเหมือนกัน ตอนแรกใช้ปลั๊กเดิมที่มากับตัวเครื่อง (อันขวามือ) ผลก็คือ ไฟรั่วครับ เนื่องจากใช้ไขควงเช็คไฟเช็คแล้ว ตรงไหนที่เป็นโลหะ มันสว่างวาบขึ้นมาทันที เลยตัดสินไปเปลี่ยนเป็นปลั๊ก 3 ขาที่มีสายดินอย่างที่เห็น จบไปแล้วหนึ่งเรื่อง ตอนใช้งานผมเสียบปลั๊กด้านหลัง UPS อย่างน้อยป้องกันเรื่องแรงดันไฟฟ้าตกแน่นอน อ้าว ! เสียบ

ส่วนผลการใช้งาน ได้โทรไปหาท่านโหน่ง 2 - 3 ครั้งแล้วครับ ขอละไว้ละกัน

ลืมรูปปลั๊กไฟที่เปลี่ยนใหม่แล้ว

จากนั้นก็เดินเครื่องลองเลยครับ ดังภาพประกอบ

ที่ฉายออกมาไม่ชัด หลังจากฉายใส่ฝาผนังบ้าน ไม่ได้เกิดจากเลนส์ครับ เลนส์ยังใสปิ๊ง ไม่มีรอยขนแมว

เลนส์ที่ฉายเป็นเลนส์ที่มากับเครื่องยี่ห้อ KOWA ขนาด 1 : 1.2 / 50 ครับ (แต่ก็มีโลโก้ EIKI ด้วย)

แต่ที่เจอเลยก็คือ ลูกบิดปรับขยับเลนส์ หลวมโพรก

เคยขันสกรูว์ดูขารีลทั้งหน้าหลัง สายพานเปื่อยยุ่ยหมดแล้ว

ส่วนด้านหลังเครื่องเป็นปกติดีครับ

เดี๋ยวจะยกเครื่องไปในวันหลังครับ

ไม่ทราบว่าแผ่นเสียงที่เป็น Background เป็นแผ่นครั่งหรือไวนิลครับ?

น่าฟังจังเลย....

แผ่นเสียง Background นั้น เป็นแผ่นไวนิล สปีด 78 ครับ น่าเสียดายที่ขอบแผ่นบิดงอ ร่องเสียงน่าจะชำรุดแล้วด้วย เพราะถูกเก็บอยู่ในกระเป๋าใส่ฟิล์มนานมากแล้ว ขืนเอาเปิดฟัง หัวเข็มจะไปซะก่อน

มีอยู่แผ่นหนึ่ง แปลกไม่เหมือนชาวบ้านชาวช่อง ไม่ใช่แผ่นครั่ง และไม่ใช่แผ่นไวนิล แต่เป็นแผ่นที่ทำจากโลหะซึ่งผมก็ไม่ทราบว่าคืออะไร แล้วเคลือบผิวไว้สำหรับบันทึกเสียง บังเอิญแผ่นนี้เสียแล้วครับ ผิวที่เคลือบไว้เลยหลุดออกมาจนเห็นเนื้อโลหะที่ว่านั้น ผมคิดว่าแผ่นเสียงแบบนี้ถ้าเก็บรักษาดี ๆ ก็น่าจะอยู่ทนนะครับ เพราะไม่บิดงอเหมือนแผ่นไวนิลครับ

อ.อนุกูล ผมอยากได้ฟิล์มภาพยนตร์ 16 มม. เสียงไทยบ้างจังเลยทำไงดีถึงจะได้

  ... เพราะที่มีอยู่เป็นหนังสารคดี ภาษาอังกฤษ และมีการ์ตูนภาษาญี่ปุ่นอีกม้วน และสั่งจากเพื่อนสมาชิกในเวปที่อยู่เชียงใหม่อีกม้วนก็ภาษาอังกฤษ มาถึงเมื่อสักครู่ ( 12/9/52 )

ส่วนเรื่องเครื่องฉาย 16 มิล  EIKI รุ่นเดียวกันนี้เช็ดดูเบื้องต้น  คาปาซิเตอร์มอเตอร์ไม่มี   พอว่างเลยหาค่าตามคู่มือ ที่ให้มาด้วยใช้ขนาด 2 mfd  220/240 V  ผมหาขนาดเล็กไม่ได้ เลยใช้ขนาดใหญ่ต่อชั่วคราวมาผูกไว้นอกเครื่อง ทดลองเดินเครื่องได้    ส่วนสายพานรีลทั้ง หน้า หลัง เปื่อย ยุ่ยเหมือนกัน ลองซื้อสายร่มมาคล้องปรากฏว่าฟรี หมุนรีลไม่ไหว คงต้องรอหาสานพานโอริง ตามคลองถมที่เพื่อนสามชิกบอกให้ลองเดินหาดูต่อไป

แผ่นเสียงที่ข้างในเป็นอลูมิเนียม แล้วเคลือบเพื่อบันทึกเสียง ส่วนใหญ่เป็นแผ่นเสียงสำหรับโฆษณาครับ

ส่วนใหญ่แต่ก่อนเป็นแผ่นของกรมโฆษณาการ และแผ่นของบริษัทที่ผลิตแผ่นสปอตโฆษณาต่างๆ หรือโปรโมทภาพยนตร์ ผมก็มีเก็บไว้ส่วนหนึ่งครับ...

พอดีว่าผมชอบฟังและเก็บแผ่นเสียง จึงมีความสนใจเรื่องนี้ครับผ๊ม...

เอาแล้ว ! คอเดียวกันเลย เพราะตอนเด็ก ๆ ที่บ้านมีเครื่องเล่นแผ่นเสียงยี่ห้อ PHILLIPS เปิดฟังกับรีซีฟเวอร์ SANSUI รุ่น Solid State 300 ซึ่งซื้อมาเมื่อประมาณปี พ.ศ. 2510 จำความได้ว่าที่บ้านก็มีไม่ถึง 20 แผ่นหรอกมั้ง แผ่นที่เปิดบ่อยที่สุดจะเป็น แกรนด์เอ็กซ์ ชุด เอ็กซ์โอ, ดิ อิมพอสสิเบิ้ล ส่วนเพลงสากลจะเป็นของ BONEY M กับแผ่นเสียงรวมเพลงดัง ๆ ที่จำได้ติดหูก็มีเพลง PALOMA BLANKA (จำคนร้องไม่ได้), HOW ZAT ของ Sherbet, LADY BUMP เพลงเหล่านี้ตอนเด็ก ๆ ยังอ่านภาษาอังกฤษไม่ได้หรอกครับ แต่จดจำจังหวะดนตรีอยู่ในสมอง ก่อนที่จะมารู้ภายหลังก็ตอนซื้อเทปเพลงเป็นของตัวเอง เป็น เทปผี เพลงสากลม้วนละ 20 - 35 บาท (ราคาเมื่อปี พ.ศ. 2533 ตอนที่เพลง HAVE YOU EVER SEEN THE RAIN กับ I HATE MYSELF FOR LOVING YOU ของ Joan Jett & The Blackhearts กำลังโด่งดังเอามาก ๆ จนกระทั่งเข้าสู่ปลายยุคของเทปผีก็คือ ช่วงที่เพลง NO COKE กำลังดังนั่นแหละ เทปผีจึงหายไปท้องตลาด แต่ไปอยู่ตามร้านขายเทป-ซีดีมือสอง แบกะดิน ช่วงฟองสบู่แตกแทน)

มีอยู่ช่วงหนึ่งที่ผมต้องแยกกับครอบครัว ไปอยู่กับญาติ เครื่องเล่นแผ่นเสียงตัวนี้เลยตกไปอยู่กับญาติคนนั้นนั่นแหละ จนกระทั่งเมื่อผมจบ ป. 4 ที่กาญจนบุรี ผมก็กลับไปอยู่รวมกันอีกครั้งที่กำแพงเพชร และหลังจากนั้นก็อันตรธานหายไปเลย [โชคไม่ดีอย่างหนึ่ง เพราะครอบครัวย้ายที่ทำมาหากินบ่อย จาก อ. เมือง ฯ จ. กาญจนบุรี > อ. เมือง ฯ จ. นครปฐม > อ. ขาณุวรลักษบุรี (ขณะนั้น ปัจจุบันที่ตรงนั้นอยู่ในเขตกิ่งอำเภอบึงสามัคคี) จ. กำแพงเพชร (ช่วงนี้ดูหนังกลางแปลงปิดวิกล้อมผ้า จากนครสวรรค์บ่อยที่สุด) และมาลงท้ายที่ อ. หนองบัว จ. นครสวรรค์]

ก่อนที่พ่อผมจะเสียประมาณ 2 เดือน ช่วงนั้นตรงกับเดือนตุลาคม พ.ศ. 2548 วันหนึ่งนั่งดูข่าวทางทีวี ช่วงหนึ่งเป็นข่าวบันเทิงได้นำเสนอเกี่ยวกับกิจกรรมของวัยรุ่นที่เต้นบี - บอย และคลับดีเจ ซึ่งมีการโชว์สแครทช์แผ่น ก็ยังถามถึงเครื่องเล่นแผ่นเสียงเครื่องนั้นว่าสามารถทำได้ไหม คุณพ่อตอบว่าทำได้ แต่โดยมากเราไม่ได้เล่นแบบนั้นอยู่ก่อนแล้ว ส่วนมากไว้ใช้ในสถานีวิทยุหรือเธคมากกว่า

มีแผ่นเสียงชุดหนึ่งที่คุณพ่อผมเสียดายก็คือ แผ่นเสียงเพลงแนว Heavy Metal (พวกเพลง Highway Star หรือ Smoke on The Water ของ Deep Purple ประมาณนี้) ซึ่งมีอยู่เพลงหนึ่งคือเพลง GET READY ของ The Rare Earth ซึ่งเพลงนี้มีความยาว 1 หน้าแผ่นลองเพลย์ ก็ประมาณ 20 นาที ตลอดทั้งเพลงโชว์เสียงจากเครื่องดนตรีทุกชิ้น แผ่นนี้ซื้อมาในราคาตอนนั้นแพงมาก ที่สำคัญก็จะมีขาร็อกเข้าร่วมวงดิ้นกระจาย และขอยืมไป ทีนี้ยืมไปยืมมา หายจ้อย... ตั้งแต่แผ่นนั้นหายไปก็ไม่มีโอกาสได้ฟังอีกเลย จนกระทั่งมีช่วงหนึ่งผมซื้อเทปผี อัลบั้ม HARD ROCK CAFE (ส่วนใหญ่เป็นเพลงร็อคยุค 70 ของ Deep Purple, Black Sabbath อีกหน้าหนึ่งเป็นเพลงร็อคยุค 80 ของ Europe, Bon Jovi, Freddie Mercury) มาฟัง และหลังจากนั้นไปที่ร้านเทปอีกร้านหนึ่ง ปรากฏว่ามีเทปผีซึ่งเป็นเพลงร็อคเหมือนกันกับที่ซื้อครั้งแรก แต่ว่าที่หน้าบีมีเพลง GET READY ด้วยในความยาวประมาณ 20 นาทีที่บอกไว้ เห็นปุ๊บกลับบ้านไปหาเงินที่เก็บไว้ พอกลับไปอีกครั้ง เทปชุดนั้นมีคนซื้อไปแล้ว เลยอดฟังอีก

เพลง GET READY ของ The Rare Earth นี้ เคยใช้เป็นเพลงไตเติ้ล (JINGLE) รายการ "เอ็กซ์เพรส ซอง" ของคุณวิทยา ศุภพรโอภาส เมื่อหลายสิบปีมาแล้ว เป็นรายการเพลงสากลครับ คุณพ่อผมเคยเปิดฟัง พอ ๆ กับรายการ I.S. SONG HITS ของคุณเล็ก วงษ์สว่าง ทางสถานีวิทยุเสียงสามยอดในขณะนั้น

ช่วงนี้ก็เริ่มถวิลหาอดีต อยากฟังเพลงเก่าที่ผมเคยได้ยินได้ฟังสมัยเด็ก แต่ไม่มีโอกาสได้ซื้อเทปมาฟังหรอกครับ สมัยนั้นเทปเพลงถือเป็นสิ่งฟุ่มเฟือยและเกินความจำเป็น เพราะฉะนั้นการฟังเพลงจึงต้องอาศัยพึ่งพาจากแหล่งอื่น เช่น ตามบ้านข้าง ๆ (XYZ ชุด คิดไม่ออก, วงนกแล ตั้งแต่ชุด อุ๊ย เป็นต้นมา), หนังกลางแปลง (นูโว ชุด เป็นแบบนี้ตั้งแต่เกิดเลย, วงไมโคร และในยุคของค่ายนิธิทัศน์ กับ คีตา) จนโน่น...ปี พ.ศ. 2534 ผมเริ่มซื้อเทปเพลงเป็นของตนเอง และติดพันมาเรื่อย เคยเอาเทปเพลงไปเปิดรายการเสียงตามสายตอนพักกลางวันที่โรงเรียนมัธยม จนถึงขั้นเป็นนักจัดรายการที่โรงเรียนก็เคยมาแล้ว ซีดีแท้ ซีดีผี รวมทั้ง MP3 ซื้อแหลก รู้สึกตัวว่ามาเบาลงไปเยอะก็คือช่วง 2 - 3 ปีที่ผ่านมา อันเนื่องมาจาก MP3 นี่แหละ เพราะหลังจากที่แผ่นผีออก ค่ายเพลงก็เริ่มรุกด้วยการออก MP3 ลิขสิทธิ์บ้าง มีทั้งเบเกอรี่, โซนี่บีเอ็มจี, นิธิทัศน์, เรด บีท (ค่ายนี้หนักไปทางเพลงแดนซ์) ล่าสุดก็ RS นี่ยังไม่นับเพลงสากลอีกนะ

มีอยู่ช่วงหนึ่ง ได้เทปเพลง XYZ มาหลายชุด ขาดอยู่แต่ชุด "อยู่กับยาย" เท่านั้น ส่วนชุดแรกไปเจอหน้าห้างบิ๊กซี พิษณุโลก เมื่อปี พ.ศ. 2541 (ช่วงวิกฤติเศรษฐกิจนั่นแหละ) ขณะที่ชุดที่เหลือได้มาจากแผงแบกะดินตลาดริมน้ำ นครสวรรค์ เมื่อปี พ.ศ. 2542 ก่อนออกฝึกสอน แถมได้นกแล 2 อัลบั้มแรก เมื่อปี พ.ศ. 2550 ผมเอาเทปเพลงทั้งหมดมาแปลงเป็นไฟล์ดิจิตอลในคอม ฯ  ก่อนที่จะเปลี่ยนเป็น MP3 อีกที คุณภาพพอฟังได้ แต่ใจจริงก็อยากใช้แผ่นเสียงเป็นต้นแบบนั่นแหละ แต่ว่าต้องรอไปก่อน (รอเก็บเงินนะครับ)

ปล. กระทู้นี้เริ่มออกนอกอ่าวแล้ว ต้องอขออภัยด้วยครับ

อ่านซะเพลินเลยครับ...ดีครับได้ย้อนเรื่องราวในอดีต...

ผมสะสมแผ่นเสียงมาตั้งแต่ได้ฟังแผ่นเสียงเปรียบเทียบกับแผ่นซีดี

ซึ่งแต่ก่อนคิดว่ายังไงซีดีก็ต้องดีกว่า แต่พอเทียบกันอารมณ์คนละเรื่องเลยครับ

แผ่นเสียงมีเสน่ห์กับมิติของเสียง ความน่าทึ่งกับการอัดแผ่น ว่ากันว่า...หากฟังดีดี เครื่องเสียงดีดี

เราจะได้ยินเสียงสะบัดขากางเกงของเอลวิส เลยครับ...555 (แต่ผมยังไม่เคยได้ยิน)

ส่วนตัวแล้วผมเก็บแผ่นเสียงเพื่อศึกษาประวัติศาสตร์และที่มาครับ

มีตั้งแต่แผ่นหน้าเดียวสมัย ร.๕ แผ่นเข็มเพ็ชรร่องกลับทาง ทุกๆยุคครับ...

สนุกดีครับ...

(ลองชมตัวอย่างแผ่นเก่าๆครับ)