ในหนังเล่าประวัติไทดำ หรือ ไทยทรงดำ เป็นชาวไทย ที่มีถิ่นฐานอยู่ในเขตสิบสองจุไท คือเมืองเดียนเบียนฟูเวียดนาม เขตติดกับประเทศลาวแขวงพงสาลี

เรียกชนเผ่าที่อยู่บริเวณลุ่มแม่น้ำดำว่า ไทดำ เพราะ นิยมเสื้อผ้าสีดำอันเป็นเอกลักษณ์ หรือเรียกว่า "ลาวโซ่ง" ชาติพันธุ์ไม่ได้เป็นลาว เรียกแบบนี้เพราะว่ามีการอพยพผ่านดินแดนลาวลงมายังสยาม การเรียกว่า "ชาวโซ่ง" หรือ "ชาวไททรงดำ" 
ถูกรุกรานอพยพหนีมาเมืองสยามหลายครั้งสุดท้ายสมัยรัชกาลที่5สมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวฯทรงมีพระมหากรุณาธิคุณต่อไทยดําเพราะถูกจีนฮ้อเผาบ้านปล้นทรัพย์สินที่สิบสองจุไทยเมืองแถงไทยดําหนีตายมายังเวียงจันทร์หลวงพระบาง รัชกาลที่5นําทหารไปปราบจีนฮ้อจึงโปรเกล้าทรงมีพระเมตตาให้ไทยดํามาอยู่ในเมืองไทยได้เป็นรุ่นสุดท้าย

ไทยดำจึงมี ในภาคอีสานของประเทศไทยที่เชียงคานนครพนมและสกลนครเรียกสาวภูไทย ไทดำได้อพยพลงมาภาคกลาง มาตั้งถิ่นฐานที่จังหวัดเพชรบุรี เช่น นครปฐม ราชบุรี สุพรรณบุรี ฉะเชิงเทรา พิจิตร พิษณุโลก