แต่เพื่อความไม่ประมาท (และยังไม่รู้ว่าจะมีนโยบายพึลึกพิลั่นอะไรออกมาอีก) ก็เลย...งดเปิดเพลงของค่ายแกรมมี่ผ่านงานที่ต้องใช้เครื่องเสียงกลางแจ้งทุกประเภทครับ

เท่าที่ทราบตอนนี้ก็มีการแสดงดนตรีพื้นบ้านอีสานที่พร้อมใจกันไำม่เล่น ไม่ร้องเพลงของค่ายแกรมมี่ รวมไปถึงไม่ให้ศิลปินของค่ายแกรมมี่ขึ้นเวทีอีกด้วยครับ

อ่านจากกระทู้ของพันทิปนี้ครับ

บางคนไม่เชื่ออีกต่างหาก แต่ไม่เชื่อที่บอกไม่เป็นไร เพราะคนที่เดือดร้อนไม่ใช่ผม 

ตอนนี้บริษัท แกรมมี่ กำลังไล่จับลิขสิทธิ์ไปทั่ว ทั้งวงดนตรีทั่วๆ ไป วงใหญ่ วงเล็กโดนกันทั่วหน้า ถ้าเอาเพลงในสังกัดของแกรมมี่มาเปิดโดยไม่ได้รับอนุญาต และเสียค่าลิขสิทธิ์อย่างถูกต้อง

มีเพื่อนๆ ถามมาว่า แล้วถ้าเป็นร้านอาหารทั่วไปล่ะ หรือร้านส้มตำข้างทาง จะโดนจับหรือป่าว? งานวัด งานบุญในหมู่บ้าน เปิดได้หรือไม่ประการใด

ผมได้สอบถามพี่ๆ ที่แกรมมี่ที่ดูแลเรื่องลิขสิทธิ์ให้แล้ว คำตอบคือ....

1. ร้านอาหารที่เปิดให้บริการทั่วๆไป ท่านจะต้องจ่ายค่าลิขสิทธิ์ด้วย แล้วบริษัทฯ จะส่งแผ่นเพลงมาให้ท่านเอง ถ้าไม่เช่นนั้นถือว่าผิดเช่นกัน 

2. ร้านส้มตำข้างทางทั่วๆ ไป ถ้าท่านเอาแผ่น CD มาเปิดหรือใส่ USB มาเปิดกับเครื่องเสียง ถือว่าผิดเช่นกัน แต่ถ้าท่านเปิดฟังจากวิทยุชุมชน หรือวิทยุท้องถิ่นทั่วไป ไม่ผิด

3. งานวัด งานบุญ งานประเพณีในหมู่บ้าน ถ้าท่านว่าจ้างเครื่องเสียงมา แล้วเจ้าของเครื่องเสียงเอาเพลงของแกรมมี่มาเปิด เจ้าของเครื่องเสียงจะต้องจ่ายค่าลิขสิทธิ์และได้รับอนุญาตเช่นกัน ไม่เช่นนั้นโดนจับแน่ๆ

ฉะนั้น ...ต่อจากนี้ไป ก็ระวังกันหน่อยก็แล้วกันนะครับ เพราะทางบริษัทแกรมมี่ เริ่มส่งเจ้าหน้าที่ด้านลิขสิทธิ์เพลง ลงพื้นที่ เนื่องจากว่าเป็นช่วงหน้างาน คืองานออกพรรษา วงดนตรี เจ้าของเครื่องเสียง งานวัด งานบุญ ก็จะจัดช่วงนี้กันทั้งนั้น

เตือนอีกเรื่องหนึ่งคือ ถ้าท่านโดนลิขสิทธิ์จับจริงๆ ต้องทำอย่างไร

1. ขอดูบัตรประจำตัวเจ้าหน้าที่ ผู้ที่จับท่าน ว่าเป็นใคร ชื่อ นามสกุลอะไร มาจากไหน 

2.ขอดูบัตรเจ้าหน้าที่ตำรวจที่มาด้วย ว่ามาจาก สน. ไหน

3. ขอดูหนังสืออนุญาตลิขสิทธิ์ ในกรณีที่บริษัทฯต่างๆ ไปซื้อลิขสิทธิ์มาจับ เพื่อแลกกับรางวัลนำจับ ว่าหนังสื่อถูกต้องหรือไม่ประการใด แต่จะต้องเป็นฉบับจริงเท่านั้น ไม่ใช่ถ่ายเอกสารมา

4. ถ้าท่านมั่นใจว่าไม่ผิด อย่าเซ็นเอกสารใดๆ ทั้งสิ้น ให้ตำรวจจับกุมดำเนินคดีตามกฎหมายได้เลย (ขอให้การในชั้นศาล) แล้วท่านจะเสียเงินน้อยมาก แต่จะเสียเวลาเท่านั้นเอง

5. อย่ากลัวคำขู่ใดๆทั้งสิ้น เพราะไม่เช่นนั้นคุณจะเสียเงิน (ยกเว้นที่คุณคิดว่าคุณผิดจริงๆ แล้วไม่อยากมีเรื่อง ไม่อยากเสียประวัติ เสียชื่อเสียง เสียเวลาทำมาหากินและอื่นๆ)

6. ขอให้บันทึกภาพหรือเสียงในการเข้าจับกุมทุกๆครั้งของเจ้าหน้าที่ เพราะจะใช้เป็นหลักฐานอ้างอิงได้ ถ้าคุณจะต่อสู้คดีในชั้นศาล ข้อแนะนำคือ... ถ้าคุณไม่ผิด อย่ากลัว... 

เว็บมาสเตอร์เสริมเอง ถ้าพื้นที่จัดงานใดที่อยู่ลึกๆ เกินกว่ากลุ่มคนเหล่านี้จะไปรบกวนบรรยากาศการจัดงาน จะเปิดเพลงของแกรมมี่ก็เชิญตามอัธยาศัยครับ (ก็คล้ายๆ กรณีฉายหนังจากโปรเจคเตอร์ นั่นแหละ)

แถวบ้านเว็บมาสเตอร์ (รวมทั้งวิทยุชุมชน ซึ่งซื้อ MP3 เถื่อนจากตลาดมาเปิดออกอากาศ) ยังไม่เห็นมีโผล่มาสักนิด จะเว้นก็แต่คราวที่มีการจัดงาน (งานศาลเจ้า หรือจัดจำหน่ายสินค้า) แล้วมีศิลปินแกรมมี่โกลด์มาลง ก็ไม่มีอะไรเกิดขึ้นครับ เหอ...เหอ...

เมื่อสักราวๆ เดือนเมษายน ตอนผมยังจัดรายการวิทยุชุมชนอยู่ ก็มีรถเก๋งสีขาวมาจอดที่หน้าสถานี ในจังหวะที่ผมจัดรายการอยู่ด้วยพอดี แรกๆ ก็เสียวเหมือนกันล่ะ กระทั่งมารู้ว่าเป็นผู้จัดการศิลปินลูกทุ่งคนหนึ่งของค่ายแกรมมี่ โกลด์นี่แหละ มาส่งซีดีและเบอร์โทรติดต่อสำหรับงานแสดง แล้วก็กลับไป

พอเปิดแผ่น นึกว่าจะส่งเป็นซีดีเพลง (CD Audio) ขอโทษเถอะ เป็นแผ่นเปล่าสกรีนปก ไฟล์ก็เป็น MP3 แค่ 4 เพลง

ค่ายใหญ่เสียเปล่า แต่ทำแบบกระจอกมากๆ

เผอิญว่าไม่ได้สนับสนุนค่ายนี้แบบจริงๆ จังๆ เพราะมีช้อยส์ที่ผมเลือกไว้แต่แรก และติดตามมาตลอดเป็นที่เรียบร้อยแล้ว บอกใบ้นิดนึง เคยถูกทีมงานจับภาพตอนผมพูดคุยกับศิลปิน แล้วก็เอาช็อตนั่นล่ะ ไปใช้ในสกู๊ป และโฆษณาเพลง (เสมือนว่าเป็นพรีเซ็นเตอร์โดยไม่ได้ตั้งใจ และไม่ได้ค่าตัว) ของศิลปินคนนั้น ตอนนี้ก็ยังออกอากาศอยู่ทางช่องดาวเทียมครับ แฮะ..แฮะ..

* กรณีของเพลง ถ้าเป็นเพลงลูกทุ่งเก่าๆ เพลงลูกกรุง หรือสุนทราภรณ์ เท่าที่ทราบลิขสิทธิ์จะตกเป็นของผู้แต่งเพลง และทายาท และอาจจะมีข้อตกลงที่เพิ่มเติมในบางกรณี

- ที่นึกออกเลยคือเพลงสุนทราภรณ์ ลิขสิทธิ์จะระบุไว้ว่าเป็น "ครูเอื้อ สุนทรสนาน" ซึ่งท่านได้เสียชีวิตไปนานแล้ว และมีผู้ดูแลลิขสิทธิ์คือ ภรรยาครูเอื้อครับ

- เพลงลูกทุ่งของ "ชาย เมืองสิงห์" (ชื่อจริงในการแต่งเพลงคือ สมเศียร พานทอง) เคยดูจากทีวี หรืออ่านจากหนังสือนี่แหละ เพลงที่ท่านแต่ง (และร้องเอง) มีผู้ดูแลซึ่งก็คือ ทายาท จำนวน 3 คนก็แบ่งๆ กันไป

- เพลงสตริงยุค 80 - 90 ลิขสิทธิ์เป็นของคนแต่งทั้งหมดครับ เช่น นที สีทันดร, กรวิก (คนเดียวกัน ชื่อจริงคือ คุณสันติ เศวตวิมล ที่คุ้นเคยกันในคอลัมน์ที่เกี่ยวกับอาหารในชื่อ "แม่ช้อย นางรำ")

- ยุคหลังมานี้ เพลงทุกเพลงที่ผู้แต่งแต่งเพลงไว้นั้น (ทั้งลูกทุ่ง หรือสตริง) จะเป็นลิขสิทธิ์ของค่ายเพลง โดยผู้แต่งจะมีรายได้เพียงนิดหน่อยเอง

สมมุติว่า ผมแต่งเพลงจำนวนหนึ่ง และไปเสนอขายให้ค่ายเพลง ค่ายเพลงก็จะจ่ายในราคาเท่านี้ ค่ายเพลงก็เอาเพลงของผมไปทำมาหากินในเชิงพาณิชย์ต่อไปตลอดกาล ซึ่งแต่ละค่ายก็มีเงื่อนไขหรือรายละเอียดแตกต่างกันไป

* กรณีของภาพยนตร์ไทย ลิขสิทธิ์มีแค่ 50 ปีเท่านั้นครับ ไม่ว่าผู้อำนวยการสร้าง (หรือผู้กำกับ) จะอยู่ถึงจนหมดอายุลิขสิทธิ์ หรือเสียชีวิตไปก่อนอายุลิขสิทธิ์จะหมดก็ตาม เมื่อพ้นกำหนดแล้ว ลิขสิทธิ์หนังจะตกเป็นสาธารณะ ซึ่งใครๆ ก็สามารถนำไปใช้ได้ แต่ไม่มีสิทธิ์ที่จะบอกว่าหนังเรื่องนั้น (ซึ่งพ้นกำหนดอายุลิขสิทธิ์ 50 ปีแล้ว) เป็นลิขสิทธิ์ของตนนะครับ 

- ไม่ต้องไปดูอื่นไกล เว็บมาสเตอร์นี่แหละครับ คือมีหนังไทยเรื่องหนึ่ง (ขอยืมมา) ซึ่งเป็นฟิล์ม 16 ม.ม. พากย์สด ออกฉายเมื่อปี พ.ศ. 2504 ถ้านับอายุของหนัง (นับตั้งแต่วันเข้าฉาย หรือมีประกาศลงในหนังสือว่าจะสร้างภาพยนตร์เรื่องนี้ ก็บวกเพิ่มนิดหน่อย) จนถึงปีนี้ ก็ 52 ปี

ว่ากันตามตรงก็คือ หนังเรื่องนี้ หมดอายุลิขสิทธิ์แล้วครับ แต่ผู้สร้างหนังเรื่องนี้ ยังมีชีวิตอยู่ครับ

ถ้าจะเอาหนังเรื่องนี้ไปใช้ในเชิงพาณิชย์ โดยมารยาทก็ต้องบอกกล่าวกับผู้สร้างอยู่แล้ว หรือสมมุติว่าผู้สร้างเสียชีวิตไปแล้วก็ต้องบอกกล่าวกับทายาท 

พอถึงเวลาจริงๆ ก็ไม่ค่อยจะปฏิบัติสักเท่าไหร่ เผลอๆ ทายาทอาจจะไม่รู้เสียด้วยซ้ำ ก็เลยทำแบบเงียบๆ ดีกว่าครับ

- ส่วนหนังต่างประเทศ ค่ายหนังเป็นเพียงผู้ได้รับสิทธิ์ (License) เท่านั้น ไม่ใช่เจ้าของลิขสิทธิ์ของหนังต่างประเทศ มีระยะเวลาเท่าไหร่ก็ว่ากันไปตามสัญญา (ทราบมาว่าระยะเวลาไม่ค่อยนานเท่าไหร่) พ้นกำหนดแล้วก็ปล่อยเลยครับ