ดีน๊ะ....ตอนนี้ผมไม่ได้อยู่อุดร ไม่งั้นคงโดนไปแล้วครับเฮีย...อิๆๆ ว่าแต่แถวประจวบคีรีขันธ์ ยังไม่เห็นใครมายุ่งเลยครับ ผมว่า 2500 มันมากไป ถ้า 500 คงให้ได้  ไม่เป็นไร แอบๆฉายก็ได้ครับเฮีย....ตามหุบเขา มอญ พม่า

สงสัยเจ้าหน้าที่คงจะขยันเกินไป ผมบอกเขาไปว่ายังไงก็ตักเตือนกันก่อน เพราะอาชีพนี้ค่อยห่างหายไปแล้ว ไปกวดขันกับพ่อค้าขายซีดีเถื่อนเถอะ กฎหมายมีก็จริงแต่อยู่ที่เจ้าหน้าที่จะบังคับใช้ยังไง

จะมาบังคับอะไรกับหนังกลางแปลงแค่นี้ก็แทบแย่แล้ว ทีบางอย่างเห็นจะๆไม่ไปจับ เฮ้อ

ให้เขาทำไปเถอะครับ  สักวันถ้าหนังกลางแปลงไม่มีแล้ว เขาถึงจะมาหาทางแก้  ทีเทปผี ซีดีเถื่อน เกลื่อนตลาด ไม่เห็นสนใจ  จะมาสนใจคนที่ประกอบอาชีพสุจริต  ปีๆนึงมีงานกี่เดือนเอง  เขาไม่รู้หรอก หนังกลางแปลงคือเสน่ห์ของทางอิสานบ้านเฮา

ขอบคุณเฮียเบิ้มมากครับ สำหรับความรู้ ผมสงสัยมานานแล้ว แต่ไม่ได้ถามใครสักที ในฐานะที่เราเป็นคนรุ่นหลังยังไมรู้อะไรอีกมาก แต่ใจรักหนังกลางแปลงอยากทำหนังกลางแปลง ให้เป็นที่ออกสู่สายตาแด่ท่านผู้ชม  ถ้าเราเจอผู้หลักผู้ใหญ่(ขาใหญ่)ที่เขาสนับสนุนให้เราได้ทำตามความฝันมันก็ดี แต่ถ้าเจอผู้ใหญ่ที่เห็นแก่ธุระกิจนี่สิ เห็นว่าเราอยากทำหนังก็กลัวว่าจะทำให้งานเขามีลูกค้าน้อยลง ก็เลยจ้องจะเล่นงาน เพราะเห็นว่าเรายังอ่อนประสบการณ์ ก็เลยดูว่ามีอะไรที่พอจะตีหลังเราบ้าง อย่างเช่นเรื่องใบขออนุญาติ(คงขอไม่ยากหรอกเพราะเราขอกับหน่วยงานราชการ) กับ เรื่องเขตการฉายหนัง แม้แต่เรื่องขอเช่าฟิล์มก็ยังให้ยากเลย  ยกเว้นคนที่จะซี้กันจริงๆถึงจะมีสิทธ์ บ่นมากไป ถ้าผิดถูกอย่างไรผมต้องขออภัย มา ณ โอกาสนี้ด้วย

ต้องขอบคุณเฮียเบิ้มแห่ง "แจ่มจันทร์ภาพยนตร์" จังหวัดอุดรธานี เป็นอย่างยิ่งเลยครับ เพราะผมเองก็ติดตามเรื่องการบังคับใช้ของ พรบ. ภาพยนตร์และวิดีทัศน์ อยู่ก่อนตั้งแต่เริ่มมีผลบังคับใช้ แรกๆ ก็มุ่งตรงไปที่เรื่อง "เรตติ้งหนัง" ก่อน ส่วนเรื่องการขอใบอนุญาตนั้น ก็ดูอยู่บ้าง แต่จะเป็นเรื่องของหนังที่อยู่ใน "แผ่น" รวมทั้งผู้ประกอบการโรงภาพยนตร์

สำหรับเจ้าของ "หนังกลางแปลง" ก็อย่าเห็นเป็นเรื่องเล่นนะครับ ถ้ายังจำกันได้กับกรณีที่เคยเป็นข่าวเรื่องการจับกุมคนขายซีดีซึ่งนำซีดีเก่าที่ได้มาจากการเก็บของเก่ามาขาย หลายคนที่ติดตามข่าวก็เข้าใจว่าเป็นการขายแผ่นที่ละเมิดลิขสิทธิ์ แต่ความจริงแล้ว เป็นความผิดตาม พรบ. ภาพยนตร์และวิดีทัศน์ ในส่วนของการจำหน่ายภาพยนตร์ในรูปแบบวิดีทัศน์นะครับ

(หลักฐานฟ้องจากข่าว คือวีซีดีที่ทางเจ้าหน้าที่ยึดเป็นของกลางนั้นเป็นแผ่นลิขสิทธิ์ที่ผู้กระทำผิดบอกว่าเป็นแผ่นที่มาจากการรับซื้อของเก่า ซึ่งมีเพียงไม่กี่แผ่นเท่านั้น ถ้าสมมุติว่าเกิดมีแผ่น "ผี" ปะปนเข้ามา นั่นแหละจึงจะเอาผิดในเรื่องของการละเมิดลิขสิทธิ์ ตาม พรบ. ลิขสิทธิ์ ได้ เพราะ พรบ. ภาพยนตร์และวิดีทัศน์ และ พรบ. ลิขสิทธิ์ คนละตัวกันนะครับ)

>> การจำหน่ายหรือให้เช่าภาพยนตร์และวิดีทัศน์ที่เป็นร้าน หรือเป็นแผง จะต้องมีใบอนุญาตอย่างน้อย 2 - 3 รายการคือ (1) ใบอนุญาตการจำหน่ายแผ่นซีดีจากพาณิชย์จังหวัด (2) ใบอนุญาตจำหน่าย หรือให้เช่าภาพยนตร์และวิดีทัศน์ และถ้าต้องการเผยแพร่ภาพจากภาพยนตร์และวิดีทัศน์ผ่านทีวี หรือโปรเจคเตอร์ในที่ของตน ก็จะต้องมี (3) ใบอนุญาตเผยแพร่ภาพยนตร์และวิดีทัศน์ รายการที่ (2) และ (3) ใน กทม. ติดต่อที่กระทรวงวัฒนธรรม ในต่างจังหวัด ติดต่อที่ "สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัด"

>> สรุป รายการที่ (1) - (2) ต้องมีเป็นหลัก หากจะเผยแพร่ต้องมี รายการที่ (3) แต่เท่าที่สังเกตตามตลาดนัดในต่างจังหวัดที่ขายแผ่นลิขสิทธิ์ และดำเนินการโดยมีใบรายการที่ (1) และ (2) ถ้าเป็นเมื่อก่อนจะมีทีวีจะเปิดจากหนัง หรือคาราโอเกะก็ตามแต่ พอหลังจาก พรบ. นี้มีผลบังคับใช้ ตรงไหนที่เป็นตลาดใหญ่ ซึ่งมีโอกาสเสี่ยงที่จะเจอเจ้าหน้าที่ได้ง่าย เค้าก็ไม่ตั้งทีวีครับ แต่ถ้าเป็นตลาดที่อยู่ในพื้นที่ที่เจ้าหน้าที่เข้าถึงลำบาก เค้าถึงจะตั้งครับ

"เจ้าหน้าที่" ที่กล่าวถึง เป็นเจ้าหน้าที่ที่ทางกระทรวงวัฒนธรรม และหรือ สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดเป็นผู้แต่งตั้งให้ทำหน้าที่นี้ โดยจะประสานงานไปยังเจ้าหน้าตำรวจท้องที่ที่จะเข้าไปดำเนินการตามหน้าที่ในลักษณะ "สุ่มตรวจ"

ในความเห็นจากข่าวตอนนั้น เจ้าหน้าที่เค้าปฏิบัติตามกฎหมาย ซึ่งก็ถูกนะครับ แต่..ขาดเรื่อง "จิตวิทยา" และ "ความประณีประนอม" ไปหน่อย เพราะคนเก็บของเก่า หาเช้ากินค่ำ รายได้มีไม่มาก ไม่ตั้งใจที่จะขายแผ่นแบบเป็นทางการ คือเปิดเป็นศูนย์เช่า - จำหน่าย ดังนั้นการว่ากล่าวตักเตือนจึงเป็นวิธีที่เหมาะสมแล้วครับ แต่ที่แน่ๆ ทางเจ้าหน้าที่ตามข่าวในตอนนั้นก็โดนสังคมประนามไปแล้ว

ในส่วนของ "หนังกลางแปลง" ยึดตามนิยามของคำว่า "โรงภาพยนตร์" ใน พรบ. ภาพยนตร์และวิดีทัศน์นะครับ ดังนั้นผู้ที่ประกอบกิจการ "หนังกลางแปลง" จึงต้องดำเนินการอย่างที่เฮียเบิ้มได้อธิบายข้างบนไปแล้ว

สำหรับใน กทม. ต้องไปที่กระทรวงวัฒนธรรม ส่วนในต่างจังหวัดให้ดำเนินการที่ "สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัด" ที่ท่านอยู่ นำหลักฐานสำคัญแนบไปด้วย ที่นั่นจะมีแบบฟอร์มให้กรอกรายละเอียดลงไป หลังจากนั้นจึงจะออกใบอนุญาตดำเนินกิจการหนังกลางแปลง และถ่ายสำเนาใบอนุญาตแสดงไว้ที่รถฉายหนัง หากมีการตรวจสอบ พอถึงครบกำหนด 5 ปี ก็ต่ออายุใบประกอบอนุญาตเท่านั้นเอง ดังนั้น เมื่อดำเนินการอย่างถูกต้องก็จะสบายใจ ไม่ต้องพะวักหน้าพะวงหลังนะครับ

จะบอกให้อีกอย่างหนึ่ง (ว่ากันตามตัวบทของ พรบ. ภาพยนตร์และวิดีทัศน์) ว่า ภาพยนตร์ที่จะฉายกลางแปลงได้นั้น ต้องได้เรตติ้ง "ส่งเสริม" (ส) หรือ "ทั่วไป" (ท) เท่านั้น ส่วนภาพยนตร์ที่ได้เรตติ้ง "แนะนำ" ที่เป็นสัญลักษณ์ด้วย น ตามด้วยเลขอายุ 13, 15, 18 หรือเรตติ้ง "ฉ20+" ห้ามฉาย

ในทางปฏิบัติจริง จะฉายหนังที่ได้เรตติ้งไหน ก็ฉายไปเถอะครับ เพราะไม่สามารถควบคุมได้ แต่ที่แน่ๆ ให้ดำเนินการขอ "ใบอนุญาตประกอบกิจการภาพยนตร์กลางแปลง" เป็นหลักไว้ก่อนครับ

ส่วนซีดีเถื่อน มี พรบ. ลิขสิทธิ์ พ.ศ. 2537 ค้ำคออยู่ ส่วนผลประโยชน์หลายๆ ท่านก็ทราบกันอยู่แล้ว แต่ก็มีบางส่วนหลีกเลี่ยงด้วยการขายผ่านอินเตอร์เน็ต ในรูปแบบแผ่นไร้ท์ หรือเป็น "บิตเทอร์เร้นต์" เสียเลย

ต่ออีกสักนิดครับ..

เจตนารมย์ของ พรบ. ภาพยนตร์และวิดีทัศน์นี้ตั้งแต่แรก คือต้องการเปลี่ยนแปลงขั้นตอนการพิจารณาภาพยนตร์จากเดิมเป็นระบบ "เซ็นเซอร์" โดย กรมตำรวจ (ต่อมาเปลี่ยนเป็น "สำนักงานตำรวจแห่งชาติ") กระทรวงมหาดไทย ตาม พรบ. ภาพยนตร์ พ.ศ. 2471 ซึ่งมีการแก้ไขบางมาตราในช่วงประมาณปี พ.ศ. 2510 กลางๆ และยังมี พรบ. ที่เกี่ยวกับวิดีโอ เมื่อปี พ.ศ. 2531 อีกฉบับหนึ่ง ให้มาเป็นระบบเรตติ้ง โดยมุ่งหวังที่จะให้คนทำหนังไทยได้มีอิสระในการนำเสนอ ส่วนคนนำเข้าหนังต่างประเทศเข้ามาฉายก็จะให้คนไทยได้ดูแบบเต็มเรื่องเหมือนที่เจ้าของหนัง (ผู้กำกับ) ต้องการ

ในระหว่างที่ฉบับร่างยังอยู่ในสภา ก็กลายเป็นอีกอย่างหนึ่ง กล่าวคือ มีทั้งเรตติ้ง มีทั้งเซ็นเซอร์ (แม้ว่าจะเปลี่ยนหน่วยงานมาอยู่ในกระทรวงวัฒนธรรมแล้วก็ตาม)  รวมไปถึงขั้นตอนการดำเนินการของผู้ประกอบการการจัดจำหน่ายภาพยนตร์และวิดีทัศน์ แม้จะมีเสียงคัดค้านจากผู้ที่เกี่ยวข้องด้านภาพยนตร์ แต่ก็ยังคงที่จะให้ผ่าน พรบ. ฉบับนี้จนได้

สิ่งที่เกิดขึ้นหลังจากการบังคับใช้ ก็อย่างที่เราๆ ท่านๆ ประสบกันอยู่ (ผมจึงแนะนำว่าขอให้สมาชิกได้ติดตามข่าวบันเทิงกันบ้าง ซึ่งก็ต้องมีทั้งเรื่องดารา และเรื่องอื่นๆ ปะปนกันไป) โชคยังดีที่ยังพอมีความหวังอยู่บ้าง เนื่องจากเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นจากการใช้ พรบ. นี้หลายครั้ง ก็มีแนวโน้มว่าจะดำเนินการแก้ไขในบางมาตราที่มีผลในเชิงปฏิบัติ ซึ่งก็ติดตามอยู่ก่อนแล้ว จะได้นำมาแจ้งในโอกาสต่อไปครับ

เรียนถามเฮียเบิ้มครับ ถ้าเป็นผู้ฉายสมัครเล่น ไม่ได้ประกอบกิจการ ฉายเล่นหน้าบ้านจำเป็นต้องมีใบอนุญาติหรือเปล่าครับ เกรงว่าฉายเล่น เจ้าหน้าที่มาตรวจ ไม่มีใบอนุญาติ ผลจะเท่ากับประกอบกิจการโดยไม่รับอนุญาติหรือไม่ครับ ขอบคุณครับ

คำถามนี้ เชื่อว่าสมาชิกที่มีเครื่องฉายเป็นการส่วนตัวต้องการคำตอบ ผมจึงกั๊กคำตอบไว้ก่อนตั้งแต่เมื่อช่วงบ่ายครับ เพราะสมาชิกที่มีเครื่องฉายภาพยนตร์เป็นการส่วนตัวนั้น ส่วนใหญ่จะเป็นมือสมัครเล่น ฉายกันภายในเคหะสถาน หรือภายในบริเวณบ้านของตนเองครับ

ว่ากันตามตรง กรณีนี้ค่อนข้างพูดยากครับ เพราะต้องดูที่เจตนาของเจ้าของ และต้องดูองค์ประกอบอื่นๆ โดยรวมด้วย

อธิบายให้เข้าใจก็คือ ต้องตอบคำถามให้ชัดเจน ตามหลักฐานที่ปรากฏ "คุณมีเพราะอะไร เพื่ออะไร"

เนื่องจากว่าอุปกรณ์การฉายภาพยนตร์ และสิ่งที่เกี่ยวข้อง ไม่ใช่สิ่งที่คนทั่วไปเค้ามีกัน และใครที่ผ่านไปมา หรือมีบุคคลอื่นมาเห็นเข้า ก็ต้องมองไว้ก่อนว่าคุณทำหนังกลางแปลงหรือเปล่า

แม้แต่ผมเองก็เคยเจอคำถามนี้มาแล้วครับ เพราะคนแถวนี้จะเข้าใจกันดีว่า แถวบ้านก็มีบริการหนังกลางแปลง นั่นคือ "ศรีสมบูรณ์ภาพยนตร์" ที่เป็นสมาชิกเว็บของเราหนึ่งล่ะ และมีอาจารย์นุช เจริญสุข (ท่านเสียชีวิตไปนานแล้ว) ซึ่งก็เคยเป็นช่างภาพที่ถ่ายกิจกรรมใน อ. หนองบัว รวมทั้งหนังครอบครัวด้วยฟิล์ม 16 ม.ม. และก็เคยมีโรงภาพยนตร์ถึง 2 แห่ง ซึ่งแรกๆ ก็ต้องอธิบายกัน จนตอนนี้หลายๆ คนก็เข้าใจ อันเนื่องมาจากการเป็นที่ปรึกษาการจัดทำหนังสั้นให้กับโรงเรียนแห่งหนึ่ง และยังมีผู้สนับสนุนให้เดินหน้าในสิ่งที่ผมทำต่อไป

ดังนั้น ต้องหาคำตอบให้ได้นะครับ ไม่เช่นนั้นแล้ว เหตุผลอาจจะฟังไม่ขึ้นก็เป็นได้

สำหรับสมาชิกถ้ามีห้องที่ใหญ่โตก็จะได้เปรียบหน่อย เพราะสามารถจัดเก็บได้เป็นการเฉพาะ แต่ถ้าไม่มีห้องก็ลำบากกันหน่อย

ในส่วนของฟิล์มภาพยนตร์ โดยเฉพาะฟิล์ม 35 ม.ม. ที่เป็นหนังเรื่อง ตรงนี้จะถูกสอบถามกันอย่างละเอียดในเชิงลึกว่าได้มาอย่างไร ใครเป็นเจ้าของฟิล์ม (หมายถึงผู้ได้รับสิทธิ์) มีสำเนาใบอนุญาตให้เผยแพร่หรือไม่ ฯลฯ

ถ้าเป็นหนังเก่าที่ยังใช้ระบบเซ็นเซอร์ และพ้นระยะการใช้สิทธิ์ของสายหนังไม่ว่าจะอยู่ในเขตเดียวกัน หรือข้ามเขตจากสายอื่นมาไม่มีปัญหา แต่ถ้าเป็นหนังที่ใช้ระบบเรตติ้งแล้วอาจจะยุ่งยากสักหน่อย

ยิ่งถ้าเป็นหนังไทยเก่าๆ ด้วยแล้ว ก็จะถูกหมายตาเป็นพิเศษ (สมาชิกคงทราบดีนะครับ ว่าหมายถึงอะไร) เพราะเมื่อไม่นานนี้มีข้อมูลล่าสุดมาถึงผมโดยตรง (และจะมีเป็นระยะๆ ในภายหลัง) ทราบแล้วก็แทบอึ้งเหมือนกัน

ขอบคุณ คุณไสวจากนครพนม ที่ขอคำปรึกษามา ผมถ่ายเอกสาร การขอใบอนุญาตไปให้แล้ว

เอามาฝากครับผม

http://province.m-culture.go.th/ranong/html/download/1_Theater_7.pdf

ดีครับทำให้ถูกต้องตามกฏหมายแล้วเราจะได้หากินได้สบายไร้กังวล ผมคิดว่าใบอนูญาต 5 ปี 2500บาทไม่แพงเพราะเราสามารถฉายกลางแปลงได้ทั่วราชอาณาจักร ขอแสดงความยินดีต่อหน่วยหนังร้อยเอ็ดด้วยที่พากันไปจดทะเบียน และดีใจที่ทุกท่านให้ความสนใจที่ผมได้แจ้งเตือนไว้ และขอบคุณไทยซีนที่เป็นสื่อกลางในการเผยแพร่เพื่อพวกเราที่ยังไม่รู้อีกมากโดยเฉพาะหน่วยตามหมู่บ้านและอำเภอ