จั่วหัวกระทู้เป็นภาษาอังกฤษแบบนี้ ให้แปลแบบตรงตัวก็คือ “สภาวะ (ฟิล์ม) เหนียวจากความชื้น” เชื่อกันว่าหลายคนต้องเจอกันทั้งสิ้น บางรายถึงขั้นต้องทิ้งฟิล์มไปโดยปริยาย (เสียดายเงินอีกต่างหาก)

ไม่ว่าเนื้อฟิล์มจะเป็นแบบเซลลูลอยด์ธรรมดา หรือโพลีเอสเตอร์ที่เรียกว่าฟิล์มทอง มีสิทธิ์เกิดขึ้นได้ทั้งสิ้น ก็เลยเน้นไปที่ฟิล์มรุ่นใหม่ก็แล้วกันครับ

ยิ่งช่วงนี้ห้องซื้อ-ขายคึกคักเป็นพิเศษ (ทั้งเว็บนี้ และที่อื่น) ทั้งหนังเก่า และกลางเก่ากลางใหม่ ถูกกรอออกจากรีลใส่แกนพลาสติก (หรือม้วนๆ เข้าที่กรอฟิล์มตรงๆ เลย) จับยัดใส่ลังกระดาษ หรือไม่ก็ขายไปพร้อมๆ กันทั้งรีลและกระเป๋า (หนังสีน้ำตาล หรือพลาสติก) รวมทั้งหนังตัวอย่าง และฟิล์มอื่นๆ ประกอบกับเจ้าของฟิล์มเดิมชะล่าใจคิดว่า “เรื่องแค่นี้ คงไม่เป็นไรมั้ง”

คนที่จะซื้อก็ต้องวัดดวง ถ้าโชคดีก็สบายไป ถ้าโชคร้ายก็ต้องเสียความรู้สึกบ้างล่ะ

กระทู้นี้จึงตั้งขึ้นมาเพื่อให้ความรู้ และหาทางรักษาเพื่อที่จะคงสภาพไว้ตลอดไป เวลาไปประกาศขายต่อจะได้ไม่เกิดปัญหาครับ

เนื่องจากสภาพอากาศในบ้านเราเป็นแบบร้อนชื้น และสถานที่เก็บฟิล์มของสมาชิกแต่ละรายก็มีความแตกต่างกันไป (รวมทั้งยี่ห้อฟิล์ม และขั้นตอนของทางแล็บเองด้วย) มีสิทธิ์ที่จะเกิดอาการนี้ได้ทั้งสิ้นครับ

ในระยะแรก จะมีลักษณะอย่างที่เห็น ซึ่งตรงนี้เวลาฉายขึ้นจอตามปกติ ก็ไม่ค่อยจะเห็น ที่สำคัญยังพอขจัดออกไปได้ด้วยน้ำยาทำความสะอาดฟิล์มสำหรับกรณีนี้โดยเฉพาะ ซึ่งบ้านเราไม่มีขาย อยากได้ต้องไปสั่งจากต่างประเทศเท่านั้นครับ

ถ้าปล่อยไว้นาน คราวนี้จะขยายวงกว้าง จนทำให้ฟิล์มเหนียวติดกันในที่สุด ทำให้เยื่อภาพ (Emulsion) เสียหาย เป็นคราบติดกับฟิล์มอย่างถาวร ต่อให้ใช้น้ำยาทำความสะอาดฟิล์มที่ว่าก็เช็ดไม่ออกนะครับ และเวลาฉายก็จะเห็นรอยคราบบนจอด้วย ที่สำคัญเวลากรอ ฟิล์มก็จะขาด

การแก้ไขปัญหา

** พึงระลึกไว้เสมอว่า ต้องมีเวลาว่างมากพอ และต้องใจเย็น ที่สำคัญจะต้องทะนุถนอมฟิล์มอย่างเบามือ มิฉะนั้นฟิล์มขาดผัวะแน่นอน **

ขั้นแรกเลยก็คือ ใช้น้ำมันมะกอก (จริงๆ แล้วต้องเป็นน้ำยาทำความสะอาดฟิล์มสำหรับกรณีนี้โดยเฉพาะ) ใส่ภาชนะ แล้วเอาแปรงทาสีขนาดเล็ก จุ่มน้ำยาแล้วทาบริเวณด้านข้างของฟิล์มทั้งสองด้าน ไม่ต้องให้ชุ่มนะครับ เอาแค่หมาดๆ ก็พอ หลังจากนั้นปล่อยทิ้งไว้ 2 วัน

ขั้นต่อมาก็ค่อยๆ แกะฟิล์มออกและค่อยๆ กรอทีละคืบไปเรื่อยๆ ตรงไหนที่ดูเหมือนจะติดขัดก็ใช้แปรงทาสีจุ่มน้ำมันมะกอกที่ใส่ลงในภาชนะ แล้วป้ายที่ขอบฟิล์มข้างๆ สักพักฟิล์มก็ล่อนออกแล้วครับ

** เนื่องจากเว็บมาสเตอร์ไม่มีจานกรอฟิล์มที่ถอดแกนใส่ฟิล์มออกได้ เวลากรอจึงต้องใช้วิธีการเฉพาะตัว **

เมื่อเสร็จแล้วทีนี้ก็จัดเก็บตามปกตินั่นแหละครับ ถ้าเป็นเมื่อก่อนจะมี Wax ของร้านเป็ดทองจำหน่ายในยี่ห้อ Golden Duck นี่แหละ เอามาเช็ดเพื่อป้องกันความชื้นขึ้นฟิล์มได้ กระทั่งล็อตสุดท้ายขายหมดไปเมื่อปี พ.ศ. 2550 ทางร้านก็ไม่ทำอีกเลย เนื่องจากเป็นเคมีภัณฑ์ที่ต้องควบคุม สุดท้ายก็เลยแก้ปัญหากันเอาเอง บางคนใช้น้ำมันสน (เทียม) สำหรับใช้ในงานทาสีมาใช้ซะเลย (แต่ฟิล์มจะเสื่อมเร็ว) บางคนที่ใช้หัวกระเป๋า (ตระกูลโตกิว่าหรือยามา) ก็ปล่อยให้น้ำมันที่ซึมมาถูกฟิล์ม ถึงเวลาก็เช็ดออกสักทีหนึ่ง ก็ป้องกันความชื้นได้ระดับหนึ่ง แต่จะมีผลกับฟิล์มบางยี่ห้อ

ฟิล์มที่เก็บไว้แล้ว จะเป็นการเตรียมไว้ฉายหรือเก็บสต๊อกไว้ในกล่อง ก็ควรที่จะนำมากรอ และ/หรือผ่านเครื่องฉายเสียบ้าง อย่างน้อยเดือนละครั้ง ฟิล์มจะได้อยู่ไปได้นานๆ

งั้นเก็บที่ต่ำกว่า 25 องศาก้อไม่มีประโยชน์แล้ว