แผลเก่า ปี 2520 บูรณะฟิลม์ใหม่ นานแค่ไหน ก็ยังคลาสสิก
คอลั่มศิลปวัฒนธรรมและบันเทิงโดย/วิวัย จิตต์แจ้ง /เขียนเรียบเรียงใหม่
ร่วมกับ พีเพิลซีนเวปคนรักหนัง และตีพิมพ์ข่าว ลงใน นสพ. โคราชคนอีสาน และ นสพ.มติตรัง
‘แผลเก่า’ ฉบับ ‘เชิด ทรงศรี’
‘เราจักสำแดงความเป็นไทยต่อโลก’
กำกับโดย เชิด ทรงศรี
ผู้ช่วยผู้กำกับ คือ ยุทธนา มุกดาสนิท (ศิลปินแห่งชาติ ปี 2560 )
แผลเก่า ภาพยนตร์อมตะอันทรงคุณค่า ฉบับที่สร้างโดย เชิดไชยหนัง ปี ๒๕๒๐ หนังเน้นศิลปวัฒนธรรมอันดีงามรักษาความเป็นไทยไว้อย่างดี หอภาพยนตร์(องค์การมหาชน) ใช้เวลา 1 ปีบูรณะฟิลม์ใหม่สวยสดงดงาม แผลเก่าฉบับใหม่ นำมาฉายในกิจกรรมทึ่งหนังโลก ในวันที่ 20 กันยายน 2561 ที่โรงหนัง สกาลา เริ่มเวลา 20. 00 น.ซึ่งตรงกับวันคล้ายวันเกิดของ เชิด ทรงศรี ยอดผู้กำกับเพชรน้ำเอก ท่านถ่ายทอดบทประพันธ์สู่บทภาพยนตร์ เป็นนักประพันธ์นวนิยายและบทหนังควบคู่กันมา อาทิ โนห์รา เมขลา อกธรณี พญาโศก ใช้นามปากกาว่า ธม ธาตรี หนังเรื่อง แผลเก่า เป็นผลงานชิ้นเอกที่ตั้งความหวังไว้สูงสุดในชีวิต และกล้าประกาศศักดาว่า.. ‘เราจักสำแดงความเป็นไทยต่อโลก’
หนังได้รับ รางวัลพระราชทานสุรัสวดี ปี ๒๕๒๑ รางวัลบทประพันธ์เดิมยอดเยี่ยม, เครื่องแต่งกาย-แต่งหน้ายอดเยี่ยม, ได้รับโล่เกียรติยศภาพยนตร์ที่เชิดชูเอกลักษณ์ไทยยอดเยี่ยมจาก พลเอกเกรียงศักดิ์ ชมะนันทน์ (นายกรัฐมนตรีขณะนั้น)
แผลเก่า ได้ไปฉายที่ London Film Festival เป็นแห่งแรกจากนั้น
ปี ๒๕๒๔ ได้รับรางวัลกรังด์ปรีซ์ จากการประกวดภาพยนตร์ในงาน Festival des 3 Continents ณ. เมืองน็องต์ ประเทศฝรั่งเศส และปี ๒๕๔๑ ได้รับเลือกจากหอภาพยนตร์และโทรทัศน์แห่งชาติของประเทศอังกฤษ (National Film and Television Archive) ร่วมกับนิตยสาร Sight and Sound ของสถาบันภาพยนตร์อังกฤษ และผู้กำกับภาพยนตร์และนักวิจารณ์ภาพยนตร์จากทั่วโลก ให้เป็น ๑ ใน ๓๖๐ ภาพยนตร์คลาสสิกของโลก โดยมีการประกาศผลเมื่อธันวาคม ปี ๒๕๔๔
ภาพยนตร์เรื่องนี้สร้างจากอมตะนิยายแนวลูกทุ่งไทย ของ ‘ไม้ เมืองเดิม’ นามปากกาของ ก้าน พึ่งบุญ ณ อยุธยา พิมพ์เมื่อปี ๒๔๗๙ เชิด ทรงศรี เขียนบทหนังด้วยความเคารพต่อเจ้าของบทประพันธ์เดิม แม้กระทั่งบทสนทนาของตัวละครยังคงภาษาเดิมให้ได้มากที่สุด ถ่ายทอดและเพิ่มเติมบรรยากาศสังคม ประเพณี ศิลปวัฒนธรรมพื้นบ้าน วิถีชีวิต รวมถึงการต่อสู้เพื่อความอยู่รอดด้วยอำนาจเงินของผู้นำท้องถิ่นที่มีตำแหน่งหรือชั้นวรรณะ มีบารมี ใช้ความเป็นนักเลงในการปกครอง เป็นที่
ประจักษ์อยู่ในบทประพันธ์ของ ไม้ เมืองเดิม หลายๆ เรื่อง
หนังแผลเก่าได้ดาราดีๆ มารับบทดังๆ หลายท่าน ล้วนมีชื่อเสียงทั้งสิ้น บทเด่นนำแสดงโดย สรพงษ์ ชาตรี เรื่องนี้ส่งผลให้ เขาดังเป็นพลุแตก ในบท ไอ้ขวัญ ที่บูชาความรักเหนือสิ่งอื่นใด นางเอก นันทนา เงากระจ่าง ลูกสาวของ ปยุต เงากระจ่าง ผู้เขียนและสร้าง “สุดสาคร” ภาพยนตร์การ์ตูนไทยเรื่องยาวเป็นคนแรกของประเทศไทย นันทนา หน้าตาเป็นสาวชาวบ้านแบบไทยๆ และไม่เคยแสดงภาพยนตร์มาก่อน คนดูจึงไม่ติดตากับนางเอกที่มีชื่อเสียง
ผู้กำกับฯ พิถีพิถันคัดเลือกตัวแสดง นันทนา จึงได้รับบท อีเรียม สาวท้องทุ่งบางกะปิผู้พลีชีพเพื่อความรัก หนังจบลงด้วยโศกนาฏกรรมที่ซึ้งตรึงใจ ผู้ชมต่างร้องไห้น้ำตาไหลกันทุกคน หลายฉาก สะเทือนอารมณ์มาก สงสารขวัญกับเรียมต้องแอบมาพบกันในตอนกลางดึกที่เงียบและมืด โดยใช้ขลุ่ยของเจ้าขวัญเป็นสื่อส่งสัญญาณนัดหมาย ดังปรากฏเป็นบทเพลงในหนังเขียนคำร้องโดย เชิด ทรงศรี
ทำนองโดย ครูสง่า อารัมภีร์ ชื่อเพลงคือ “ลำนำแผลเก่า”
“เอาเสียงขลุ่ย เป็นเสียงเรียกขาน ต่างสัญญาณนัดหมาย คืนใดขลุ่ยดัง เรียมฟังเคยมา บัดนี้ขลุ่ยเรียกหา เรียมจ๋า ขวัญมาคอย”
ดาราดังที่ร่วมแสดง อาทิ ส.อาสนจินดา ชลิต เฟื่องอารมณ์ เศรษฐา ศิระฉายา สุพรรณ บูรณะพิมพ์ สุวิน สว่างรัตน์ ศิรินทิพย์ ศิริวรรณ และกิตติ ดัสกร หนังเข้าฉายวันแรก ๒๔ ธันวาคม ๒๕๒๐ ที่ อินทรา โรงหนังแห่งเดียวในประเทศไทยที่ฉายระบบซีเนรามา ซิงเกิลเลนส์ เมื่อฉายเกิดปรากฏการณ์ที่ยิ่งใหญ่ จากปากต่อปาก คนแห่มาดูกันเนืองแน่น แผลเก่า ได้รับการต้อนรับจากสังคมไทยอย่างมากเป็นประวัติการณ์ ทำสถิติรายได้สูงสุดกว่า ๒๐ ล้านบาท ในกรุงเทพฯ
ยังไม่รวมทั่วประเทศอีกหลายล้าน ถ้าเทียบอัตรามูลค่าเงินสมัยนี้จะเป็นเงินสูงถึงหลายร้อยล้าน สถิตินี้สูงกว่าภาพยนตร์ไทยทุกเรื่อง และยังลบสถิติหนังต่างประเทศที่ว่าแน่ๆ แบบขาดลอย หลายเรื่องช่วงนั้น
แผลเก่า ฉบับเก่าปี 2483บูรพาศิลป์สร้างยุคแรกเป็นขาวดำ 35 มม.พากษ์สดกำกับโดย พรานบูรณ์ ต่อมาได้นำมาสร้างขึ้นใหม่อีกหลายเวอร์ชั่น ทั้งหนังและละครโทรทัศน์ของคณะนาฏศิลปสัมพันธ์ แสดงโดย กำธร สุวรรณปิยะริ และ นันทวัน เมฆใหญ่ ทางทีวีช่อง 4 บางขุนพรหม ยังผู้กำกับหลายท่านพยายามสร้างใหม่ แต่ยังไม่ถึง ฉบับคุณภาพอมตะต้องยกให้ แผลเก่า ของ เชิด ทรงศรี ถือว่า คลาสสิกและดีที่สุด ลงทุนสูง เน้นการสร้างให้ได้มาตรฐานโลก โดยทีมงานฝีมือคนไทยล้วนๆ ทั้งผู้กำกับเชิด ทรงศรี และผู้ช่วยผู้กำกับอย่าง ยุทธนา มุกดาสนิท ชั้นครู ทํางานเต็มความสามารถ
ต้องการให้หนังไทยมีระดับมาตรฐานสุดยอด เพื่อคุณภาพอวดชาวโลก ด้านโปรดักชั่นจึงทุนสูง จัดสร้างในระบบ ๗๐ มม.และ ๓๕ มม. แยกเสียงสเตอริโอ เสียงรอบทิศ เห็นภาพท้องทุ่งกว้างไกลเหมือนผู้ชมย้อนยุคเข้าไปอยู่ในเหตุการณ์จริงๆ มุมกล้องสวยเหมือนภาพวาด ถ่ายทำด้วยฟิล์มสีอีสต์แมนของโกดัก
เรื่องราวความรัก ขวัญกับเรียม เกิดโศกนาถกรรมที่น่าใจหาย สงสารความรักของหนุ่มสาวแห่งทุ่งบางกะปิในอดีต ทั้งสองสาบานด้วยสำเนียงภาษาไทยพื้นบ้านตามยุคสมัยในบท
ประพันธ์ดั้งเดิม ต่อเจ้าพ่อไทรศักดิ์สิทธิ์อันเป็นที่เคารพของชาวทุ่งบางกะปิ ณ บริเวณริมคลองแสนแสบ คำสาบานของขวัญกับเจ้าพ่อต้นไทรว่า.. “ข้าจะรักอีเรียม ถ้าแม้นข้าผิดคำสาบาน ขอให้ชีวิตข้าเป็นอันตราย” หรืออีกคำพูดหนึ่งกับเจ้าพ่อต้นไทร ว่า.....“อีเรียมเอ๊ย กูคอยมึงจนพ้นหน้าหว่าน หน้าลาน น้ำหลากก็ลดไป ตลิ่งก็แห้งระแหง ลำน้ำก็ตื้น กูยังหลงนึกว่า มึงรักไอ้ขวัญ ยังรักเดียวใจเดียว กับไอ้ขวัญเช่นเดิม อีเรียมเอ๋ย แผลนี้แผลรักเกิดที่ตัวและใจ วันนี้เป็นแผลใหม่ วันหน้าจะเป็นแผลเก่า เรียมอย่าลืม เรียมจำได้หรือเปล่า แผลเก่าแผลรัก ที่สลักกายใจ...”
‘แผลเก่า’ อมตะภาพยนตร์ ปี 2520
จากอมตะนิยายลูกทุ่ง โดย ‘ไม้ เมืองเดิม’
(ต่อจากฉบับที่แล้ว คอลั่มศิลปวัฒนธรรมและบันเทิง )
เรื่องย่อ แผลเก่า ณ ทุ่งบางกะปิเมื่อ ๙๐ ปีมาแล้ว ขวัญ หนุ่มเลือดนักเลงลูกผู้ใหญ่เขียน แม่ของเรียมเป็นอดีตคนรักของผู้ใหญ่เขียน มาแต่งงานกับกำนันเรืองเพราะอำนาจเงิน วันหนึ่ง
กำนันเรืองและไอ้เริญ สองพ่อลูกรุกล้ำที่นาของผู้ใหญ่เขียน จึงเกิดเป็นคดีความกัน กำนันเรืองแพ้ เกิดบาดหมางกลายเป็นศัตรูกัน แต่ขวัญเกิดไปรักกับเรียม ลูกสาวของกำนันเรือง เรียม เป็น
คนมีเสน่ห์ มีผู้ชายติดหลายคน หนึ่งนั้นคือ จ้อย เศรษฐีทุ่งบางกะปิตามจีบ แต่เรียมพยายามหนี เพราะรักขวัญ ขวัญกับเรียม ต้องแอบนัดพบกันในเวลากลางคืนเพื่อไม่ให้ใครเห็น ความรักแน่นแฟ้น กระทั่งได้เสียกัน จากนั้น เรียมจึงชวนขวัญไปสาบานต่อศาลเจ้าพ่อไทรตรงคุ้งน้ำคลองแสนแสบ ทุ่งบางกะปิ ขวัญใช้มีดกรีดแขนเพื่อยืนยันความรัก ทั้งคู่สาบานว่าจะรักและ
ซื่อสัตย์ต่อกัน จ้อยกับเริญมาเห็น ตรงเข้ารุมทำร้ายใช้ดาบฟันเข้าที่หูขวัญเป็นแผล ขวัญสู้ แต่เรียมร้องขอไว้ “อย่าพี่ขวัญ...
”
ต่อมากำนันเรืองยอมให้ขวัญยกขันหมากมาสู่ขอเรียมตามประเพณี ทุกอย่างพลิก เมื่อเริญและนางรวยเป่าหูกำนัน ไม่ให้รับแต่ง เพราะมีแผนจะยกให้จ้อย กำนันเรืองต้องการให้เรียมไปอยู่บางกอกตามแผน เรียมจึงถูกขายให้คุณนายทองคำในฐานะคนรับใช้ แต่คุณนายทองคำ เห็นหน้าตาดี และคล้ายลูกสาวที่ตายไป จึงเอ็นดู รับเป็นลูกบุญธรรม และรักเหมือนลูก
ขวัญเพ้อคิดถึงเรียมใจจะขาด ไปตามหาเรียมที่บางกอกไม่พบ ขวัญแทบคลั่ง ได้แต่ร้องเรียกหาเรียม จนผู้ใหญ่เขียนแอบรวบรวมเงินไว้ เพื่อจะช่วยไถ่ถอนตัวเรียม ขวัญกลุ้มหนัก เมื่อรู้ข่าวว่า ไอ้จ้อยมีแผนไปดักไถ่ตัวเรียมมาแต่งงาน ส่วนลึกในใจขวัญยังเชื่อคำสาบานไว้กับเจ้าพ่อไทรว่า เรียมจะกลับมาใช้ชีวิตร่วมกัน ส่วนผู้ใหญ่เขียน อยากให้ขวัญบวชก่อน
ต่อมา นายสมชาย อดีตคู่หมั้นลูกสาวคุณนายทองคำ สนใจตัวเรียม เรียมเริ่มพอใจกับความเป็นอยู่หรูหราที่บางกอก ได้แต่งตัวสวยทันสมัยดูน่ารัก จนลืมทุ่งบางกะปิ ขวัญยังคงเฝ้าเวียนภาวนาต่อศาลเจ้าพ่อไทร ดลใจให้เรียมกลับมา กระทั่งวันหนึ่ง นางรวยป่วยหนัก เรียมกลับมาเยี่ยมแม่ ขวัญดีใจที่ได้พบเรียม เห็นครั้งแรก ตกใจ เพราะเรียมสวยสง่ามีราศี แต่งชุดหรูหรางดงามเหมือนผู้ดีบางกอก เธอ นิ่งๆ ดูเปลี่ยนไป และมีข่าวลือว่า เรียมจะแต่งงานกับสมชาย
ช่วงสามวันที่เรียมกลับมาทุ่งบางกะปิ ได้พบกับขวัญทุกค่ำคืน มีความสุขร่วมกัน สุดท้ายนางรวยตาย หลังเสร็จงานศพ สมชายนำเรือมารับเรียมกลับบางกอก บอกเรียมว่า คุณนายทองคำป่วย เรียมจึงจำใจต้องกลับ ทั้งที่เป็นวันที่ขวัญจะบวช เรียมตั้งใจจะไปพูดกับคุณนายทองคำตรงๆ ว่า “รักพี่ขวัญและเป็นเมียของพี่ขวัญแล้ว จะขอไม่แต่งกับนายสมชาย” ดวงจะคลาดกัน เรียมไม่มีโอกาสได้บอกขวัญ
บ้านผู้ใหญ่เขียนกำลังเตรียมงานบวช โดยหารู้ไม่ว่า “งานบวชนี้จะเป็นงานศพไอ้ขวัญ” ถึงตอนนี้ใจหาย ในโรงหนังคนดูเงียบกันหมด ปรับใจไม่ทัน สะเทือนใจ พอรู้ข่าวว่า เรียมจะกลับบางกอก เจ้าขวัญสติแตก วิ่งตามออกไป พบเรียมกำลังคุยอยู่กับสมชายโดยจะขอไม่ไปด้วย จะขออยู่กับพี่ขวัญ ขวัญมาเห็นภาพบาดใจ จึงเข้าใจผิด คิดไปเองว่า เรียมจะกลับไปบางกอกกับเจ้าหนุ่มคนนี้แน่ ขวัญคิดไปเองว่า เรียมไม่รักแล้ว
ขวัญคลั่งเหมือนคนบ้าทำทุกอย่างที่ขวาง รวมทั้งฆ่า ไอ้เริญ สุดท้ายถูกสมชายยิงตายไปต่อหน้าเรียม ตายไปพร้อมกับความเข้าใจผิด ขวัญคิดว่าเรียมนอกใจ น้ำตาไหลท่วมโรง ขวัญ เสียง
สั่นเครือพร้อมสะอื้นด้วยคับใจว่า.. “เรียมเจ้าฆ่าพี่ขวัญ เจ้าฆ่าผัวของเจ้าด้วยมือคนอื่น.. เรียม... พี่รักเจ้าด้วยใจซื่อ แผลเก่าของพี่เป็นแผลรัก แผลใหม่นี้เป็นแผลจาก อย่า..อย่า.. ปล่อยให้กูตายตามประสาของกู อีเรียมเอ๋ย... กูรู้แล้วว่าไม่มีใครรักกูจริง ควรแล้วที่กูจะตาย ..เพราะกูหลงรักมึง อีเรียม จนลืมพ่อ พ่อจ๋าเมื่อสิ้นแม่ไป เหลือฉันคนเดียว พ่อรัก ตามใจฉันมาตลอด.. แต่ฉันไม่ได้สนองพระคุณพ่อเลย...พ่อจ๋าลูกขอกราบ ขอ
อโหสิกรรมพ่อ ฉันรักพ่อมาก ถ้าฉันไม่ตายเสียก่อน ฉันจะบวช.. อุทิศส่วนกุศลให้กับพ่อ พ่อจะได้เกาะชายผ้าเหลืองลูก”
ในหนังภาพตัดมาที่ผู้ใหญ่เขียนถือผ้าไตรและเครื่องบวชครบชุด วิ่งบอกชาวบ้านด้วยความสุขใจยิ่งว่า “ไอ้ขวัญจะบวช” ผู้ใหญ่เขียนสะดุดรากไม้ล้มลง ผ้าไตรเครื่องบวชกระเด็นกระจัดกระจาย เป็นเวลาเดียวกับเสียงปีนดังปังๆ ขึ้น ขวัญถูกยิงเวลาเดียวกันกับที่พ่อล้มลง..
เรียมตัดสินใจเด็ดขาด ชาตินี้ขอเป็นเมียพี่ขวัญคนเดียว เอามีดแทงตัวเองตายตามขวัญไป ณ ท้องน้ำคลองแสนแสบหน้าต้นไทรใหญ่ที่ทั้งคู่เคยสาบานต่อศาลเจ้าพ่อไทรว่า “เราจะรักกันตราบจนวันตาย”
ณ. ที่แห่งนี้ เราเคยพบกัน เราเคยสัมพันธ์ รักมั่น ขวัญ กับ เรียม
ภาพยนตร์เรื่อง แผลเก่า ฟิล์มต้นฉบับถูกเก็บรักษาไว้อย่างดีที่หอภาพยนตร์(องค์การมหาชน) เป็นหนังไทยที่มีคุณค่าควรชม
แผลเก่า ได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นมรดกภาพยนตร์แห่งชาติ ตั้งแต่ปี ๒๕๕๔ ภาพยนตร์ไทยที่ได้รับรางวัลระดับโลก เชิด ทรงศรี ผู้สร้างและกำกับเรื่องนี้ จากโลกไปหลายปีแล้ว ผลงานคุณภาพ ที่คลาสสิก แผลเก่า ยังคงประทับใจผู้ชมมิรู้ลืม
![]() | ![]() |
![]() | ![]() |
ความเห็น |